Bijvoeding
Naast de borst kun je je baby op een andere manier melk aanbieden, omdat borstvoeding alleen (nog) niet genoeg is. Kan poedermelk of moedermelk zijn, via een flesje, lepeltje, pipetje of slangetje.

Borstkompressen
Ronde pads voor in je beha, tegen het lekken. Zijn er in wegwerpvariant of als herbruikbare variant: van katoen, siliconen of papier.

Borstontsteking
Een ontsteking in je borst. bijzonder pijnlijk. Slik paracetamol en laat de borst goed 'leeg' drinken. Voor sommigen is een borstontsteking reden om te stoppen. Juist bij zo’n ontsteking moet dat wel met beleid, anders krijg je er nog stuwing bovenop.

Borstkolfslangenreiniger
Een borstkolfslangenreiniger reinigt de slang van je borstkolf. Dus.

Borstschelp
Doe je in je beha om het schuren van je tepels tegen te gaan, vangt tegelijk ook melk op. Let op, gebruik ervan kan een kolvende werking hebben.

Colostrum
Geen Romeinse vesting. Het is de allereerste melk, of eigenlijk meer geel spul, dat vlak na de geboorte uit je borsten komt. Het is niet vet maar zeer eiwitrijk en het bevat magische superpowerkrachten. Zeggen ze.

Clustervoeden
Clusterbom, clustervoeden; intens, dat is het. Je baby achter elkaar door laten bunkeren om de productie op gang te houden. Je baby weet wanneer dit moet en geeft dat aan door nagenoeg onophoudelijk te huilen.

dl/zl/ml/vl
Forumtaal. Ga je tegenkomen als je wilt chatten met lotgenoten. Het staat voor dochterlief / zoonlief / manlief / vriendlief.

Donormelk
Moedermelk van een andere vrouw die jij aan jouw baby geeft.

Eind van de borstvoedingsperiode
Of je de laatste borstvoeding nu na 2 dagen, 2 weken, 3 maanden of 4 jaar geeft, als moeder moet je toch slikken –de één iets meer dan de ander- en twijfel je of je het juiste hebt gekozen. Kijk naar je kind, geniet van zijn tevreden snoetje en wees trots op jezelf. Je bent een top-moeder!

Flesvoeding
Alle soorten voeding van afgekolfde moedermelk tot poedermelk noemen we flesvoeding. In ons boek onderscheiden we ons van de standaard term ‘kunstvoeding’. Wij spreken van borstvoeding, moedermelk en poedermelk.

Geïnduceerde lactatie
Melkprodcutie opwekken terwijl je niet zwanger bent geweest.

Hamburger
Een Big Mac zal nooit meer hetzelfde zijn na je borstvoedingsperiode… Mond open, tiet pletten en happen… Tja. We snappen het wel gelijk.

Hongersignaal
Soms net zo vaag als rooksignalen van de oude indianen, dan weer helder als knipperend neonlicht. Je baby gaat op allerlei manieren steeds duidelijker laten weten dat het tijd is om te drinken.

Huidhonger
De drang van (pasgeboren) baby’s om dicht op de blote huid van de ouders te zijn.

Ingetrokken tepel
Het topje van de tepel wijst niet fier naar buiten maar steekt naar binnen. Geen nood, het is geen ‘tepelvoeding’ maar ‘borstvoeding’. De baby hapt een groot deel tepelhof mee en zuigt de tepel naar buiten. Toch moeite bij het aanleggen? Vraag hulp!

Kolven
Het echte melkfabriekgevoel: met een kolfapparaat moedermelk ‘aftappen’ uit je borsten.

Kloven
Wondjes aan je tepel.

Kunstvoeding zie Poedermelk

Lacteren
Melk aanmaken.

Lactatiekundige
Gediplomeerd deskundige op het gebied van borstvoeding. Ze (het zijn toch meestal vrouwen) is dus wel een deskundige, maar het heet toch echt een lactatiekundige. Zonder de.

La Leche League
Borstvoedingsorganisatie, heeft het woord ‘borst’ niet in de titel omdat dat ten tijde van de oprichting (1956) verboden was voor publieke organisaties. Je mocht in de VS geen schunnige taal bezigen.

Lanoline
Zalfje voor je tepels, om deze te verzorgen.

Lipase
Het enzym dat ervoor zorgt dat de baby het vet uit de moedermelk opneemt.

Lipriempje
Het dunne vliesje boven je boventanden, achter je bovenlip.

Mastitis zie Borstontsteking

Melkklier en -kanaal
Elke borst telt 10-25 melkklieren die via een melkkanaal in de tepel uitkomen. In elke klier zitten melkproducerende cellen en hier zit de melk opgeslagen tot de toeschietreflex toeslaat.

Milkshake
Oké, dit is heftig. Dit helpt namelijk om je productie een boost te geven. Je neemt een hete douche, gaat er op handen en knieën onder zitten en laat je borsten schudden. Door de warmte, de zwaartekracht en de stimulatie zet je je melkfabriek een tandje harder.

Min
Voedster. Vrouw die borstvoeding aan andermans kind geeft.

Moedermelk
Melk die je lichaam aanmaakt en uit je borsten komt als je bevallen bent.

Moedermelkbewaarzakjes
Speciale zakjes om moedermelk in te doen, voor in de vriezer.

Moedermelkdonatie / moedermelkbank
Moedermelk geven aan een andere vrouw voor haar kind, of voor een organisatie die donormoeders en vraagmoeders met elkaar in contact brengt.

Mondje teruggeven
Veelgehoorde term voor het ondankbare gebaar dat veel kinderen maken naar hun moeder, of wie ze ook maar vast heeft vlak na de voeding: kostbare melk ‘teruggeven’ (lees: uitspugen). Om die reden leggen mensen een hydrofielluier op hun schouder als ze een baby vasthouden. Het maagje van een baby is nog zo klein, melk is gewoon snel teveel. Maar ze doen het niet expres (dat komt later)!

Neusje vrijhouden
Geloof het, als je baby aan de borst ligt heb je beeld. Doordat het neusje tegen de borst ligt heb je de neiging de borst in te drukken zodat het neusje ‘vrij’ ligt. Het ziet er soms nogal benauwd uit! Niet doen, die schattige babyneusjes hebben speciale neusvleugeltjes om vrij te kunnen ademen aan de borst. Door de borst in te drukken kan je melkkanaaltjes dichtdrukken en borstontsteking veroorzaken.

Overproductie
Teveel moedermelk aanmaken.

Oxytocine neusspray
Spray met het hormoon oxytocine die een toeschietreflex opwekt.

Pasteuriseren
Het op een bepaalde manier verhitten van voedsel, waardoor schadelijke bacteriën vernietigd worden. Bij spruw handig om je moedermelk te ‘redden’, die je anders zou moeten weggooien.

Poedermelk
Onze term voor babyvoeding uit een pak, we hebben een hekel aan de term ‘kunstvoeding’ omdat dat klinkt alsof je nep-eten aan je kind zou geven. We pleiten voor een poedermelkrevolutie omdat dat de logische tegenhanger, of aanvulling is op de andere optie: moedermelk. Moedermelk en poedermelk: een gouden duo.

Power pumping
Clusterkolven: veel kolven om je productie te verhogen.

Productie
Aanmaak van moedermelk.

Reflux
Naast een ‘mondje teruggeven’ kunnen baby’s ook inwendig melkverkeer hebben, maar dan tegen de richting in. De maaginhoud van je baby komt dan in de slokdarm terecht. Daar kunnen ze behoorlijk veel last van krijgen.

Refluxziekte
Spuugt je baby heel vaak en niet alleen direct na een voeding, maar ook uren later? Dan kan er sprake zijn van iets ernstigers dan reflux: gastro-oesofaegeale refluxziekte.

Regeldag
Als je baby ongeveer tien dagen oud is, en bij drie weken, drie maanden en zes maanden. Dit zijn de dagen waarop elk ritme – dat je gedacht gevonden te hebben – helemaal weg is. Opeens wil je baby elk uur drinken en huilt hij veel, ook wel ’s nachts.

Relactatie
Melkproductie opnieuw opwekken nadat je gestopt was, door veel aan te leggen of te kolven.

Spruw
Spruw is een schimmelinfectie aan de tepel die wordt veroorzaakt door het micro-organisme candida.

Sterilisatordoos
Om kolf, flesjes en andere attributen mee te steriliseren in de magnetron.

Stuwing
Als je borsten echt keihard worden, heet aanvoelen en je baby amper meer kan aanhappen omdat je nou eenmaal geen hamburger meer kunt kneden van een bowlingbal, dan heb je echte stuwing. Het kan ontstaan als je niet op tijd kolft, of als je borsten niet leeggedronken worden door je kind. Borstontsteking ligt op de loer, dus zorg goed voor jezelf.

Syntocynon
Een hormoon dat onder meer de toeschietreflex bevordert. Is in de vorm van neusspray verkrijgbaar.

Tandemen of tandemvoeden
Twee kinderen tegelijk voeden, bijvoorbeeld een meerling of een ouder en jonger kind.

Toeschietreflex
Moment dat de melk vanuit de melkkliertjes naar voren gestuwd wordt.

Tongriempje
Dunne vliesje onder de tong, kan te kort zijn en dat kan dan weer problemen geven bij het drinken.

Tepelhof
Het klinkt lieflijk... als een binnenplaats van een klooster, waar viooltjes groeien en een minstreel zijn luitspel ten gehore brengt. De realiteit is dat dit donkerdere gebiedje rondom de echte tepel centimeters groter wordt en 33 RAL-tinten donkerder. Aangezien je baby nagenoeg blind ter wereld komt en dus alle hulp bij het lokaliseren van de voedingsbron goed kan gebruiken. Survival van de baby gaat dus voor schoonheid. Maar het trekt weer bij.

Tepelkloof zie Kloven

Tepelpads
Officieel heet het een zoogkompres, maar dit klinkt leuker. Ze zijn van stof (dan kun je ze wassen) of in wegwerpvariant (van tissue-achtig materiaal, als een inlegkruisje) maar je hebt ze ook van siliconen (Lilypads). Die kun je op je tepel plakken als je geen beha wilt dragen.

Theezakjes
Confronterende maar doeltreffende omschrijving van hoe sommige borsten er na een voedingsperiode uit kunnen zien. We weten uit ervaring dat het bij kan trekken.

Uitkoken
Flesjes, kolfattributen, spenen, borstschelpen, tepelhoedjes, voedingsspuitjes…alles moet de eerste tijd dagelijks worden uitgekookt. Dit kan in een magnetronsterilisator maar ook in een pan met ruim water dat je aan de kook brengt voldoet.

Vitamine K
Had je er ooit van gehoord? Het is schijnbaar essentieel voor de bloedstolling. En bloedstolling is essentieel voor, nou ja. Dingen. Behalve dan dat moedermelk vloeibaar goud is en compleet volmaakt is, is er toch een schoonheidsfoutje. Vanaf week twee tot en met de tiende week moet je druppeltjes vitamine K bijgeven. Gek eigenlijk. De meeste moeders kopen die bekende potjes Vitamine K van Davitamon en raad eens wanneer ze op gaan? Precies in week negen. Dus moet elke verse moeder die graag alles goed wil doen, er toch nog een flesje bij kopen.

Vasospasme
Vaatkramp, pijn aan de tepel

Vloeibaar goud
Je bent een edelmetaalproducent geworden! Ergens in je borstvoedingsperiode gaat zonder twijfel iemand je melk zo noemen.

Voedingsbeha
Speciale beha met clipjes / magneetjes / een sluitinkje aan de voorkant, waardoor je je kind makkelijk kan voeden.

Voedingshouding
Hoe je zit / ligt / staat als je voedt. Je wordt steeds creatiever!

Voedingskussen
Groot kussen in de vorm van een U, voor ondersteuning tijdens het voeden.

Voedingssignalen zie Hongersignalen

Volle-borsten-periode
De fase van het op stoom komen van de melkproductie, tijdens de eerste dagen na de bevalling. Er zit heel veel melk in je borsten. Kan overgaan in echte stuwing als er niet steeds op tijd wat melk uit gedronken of gekolfd wordt.

Voormelk
Zelfde soort melk als achtermelk, maar dan met minder vet en meer suikers. De voormelk is de eerste melk die uit de borsten komt als de baby gaat drinken; de melk wordt steeds vetter.

Warmtecompres
Om de borst warm te maken vóór het voeden gebruik je een warmtecompres. Dat kan een supersonisch, ergonomisch gevormd gelcompres zijn speciaal gemaakt voor de borst, maar ook een papieren luier die je flink natmaakt met heet water uit de kraan voldoet prima.

Wereldgezondheidsorganisatie
Door de VN in 1948 in Genève opgerichte organisatie die zich o.a. inzet om de gezondheid van de wereldbevolking te bevorderen. Zij heeft een tiental vuistregels opgesteld voor het welslagen van de borstvoeding, waar gecertificeerde zorginstellingen en –verleners zich aan houden om je zo goed mogelijk te begeleiden bij de borstvoeding.

Yes!
Wees über-trots op jezelf, je baby en je partner! Je hebt de bevalling overleefd, een wondertje van jullie samen in je armen en het groeit en bloeit op de voeding die je hem geeft. Of dat nu borst-, gekolfde-, donor- of poedermelk is. Yes! You did it!

Zoogkompres zie Tepelpad